CİNSEL VE DİNSEL İSTİSMARIN ORTAK YÖNLERİ

 Türkiye’de cinsel ve dinsel istismarın ulaştığı seviyeyi görebilmek için entelektüel düzeyinizin çok yüksek olması gerekmiyor. Günlük gazete ve televizyon haberlerini takip etmek bunun için yeterlidir.  Bu iki istismar biçiminin eş zamanlı yükselişini tesadüflere bağlamaksa hiç doğru olmaz. Çünkü bunlar hem içinde yaşadığımız düzenden hem de birbirlerinden beslenerek büyümektedirler. 1980 yılını milat kabul eden “Yeni dünya düzeninde” din ve cinsellik çağın teknolojik olanaklarının da desteği ile kitleler üzerinde iktidar sahibi olabilmenin ve onların rızasını kazanabilmenin etkili birer aracı olarak kullanılmaktadır. Bunun yanında dinsel baskı cinsel açlığı cinsel açlık ise tepkisel olarak dinsel baskıyı arttırdığından bunlar sistemden olduğu kadar birbirlerinden de beslenmektedir.

Toplumsal hayatı değiştirme iddiası bulunan sosyalizm, komünizm, feminizm gibi ideolojilerin ölümünü ilan eden yeni düzenin gözde “izmleri” İslami radikalizm ve erotizmdir.Düzenin ekonomi politikalarının kaçınılmaz sonucu olan toplumsal eşitsizlikler din istismarı ile ödülü öte dünyada alınacak bir sınav olarak meşrulaştırılmakta, bütün medya kanallarından pompalanan cinsellik istismarı ile de insanların mümkün olduğunca az düşünmesi temin edilmektedir. At başı giden bu iki istismar biçiminin Türkiye’de iktidarın etkili araçları olarak kullanıldığı görülmektedir.

Mesela Gelir dağılımı eşitsizliği yaratan, iş güvenliğini yok eden, ücret düzeyini düşüren, eğitim ve sağlığı paralılaştıran ekonomi politikaları “Alnı Secde Gören” bir Başbakanın Yönetimiyle meşrulaştırılırken esas işi bu konulara ilişkin haberleri kamuoyuna duyurmak olan gazetelerde sorunlar arka sayfa güzelleri ve ünlülerin bikinili tatil görüntüleri arasında gözden kaçırılmaktadır. Az düşünen umutsuz ve fakirleştirilmiş kitlede yaratılan cinsel açlık ise 3. Sayfalardaki tecavüz haberleri biçiminde kendini göstermektedir.

ENGELLİLİK KONUSU EKONOMİ POLİTİK BİR KONUDUR

Engelli hakları hareketinin dünyadaki gelişimine bakıldığında kadınların, işçilerin ve ırkçılık karşıtlarının toplumsal mücadelelerini örnek alan bir perspektifin  varlığı görülecektir. Bu perspektife göre engellilerin sorunları tekil ve toplumun diğer sorunlarından bağımsız değildir. Ülke yönetimlerinin ekonomi, eğitim, sağlık, kent hayatı, iç ve dış güvenlik gibi temel  konulardaki tutumları, bireylere ve hak arayışlarına karşı genel tavırları  engellik olgusunun toplumdaki varlığını ve yaşam alanını belirler.  Bu bakış açısıyla örneğin 4+4+4 eğitim sistemi uygulamasının engelli sorunları ile ilgisi nedir diye sormak anlamsızlaşır. Çünkü iktidarın eğitimde yapmayı düşündüğü dönüşüm İstanbul da engellilerin tek başına hareket edebilmesi için uygun tek okulun imam hatip okuluna dönüştürülmesi sonucunu doğurabilmiştir.  Benzer şekilde kamu yönetiminde yeniden yapılanma olarak adlandırılan ve devletin kamu hizmetlerini özel sektör mantığıyla vermesi esasına dayanan dönüşüm engellilere ilk duyduklarında çok şey ifade etmemesine rağmen “Evde hapis yasası” gibi somut sonuçları engellilerin günlük yaşamını derinden etkilemektedir.

Ayrıca küreselleşme ile birlikte yaygınlaşan savaşlar, terör, ekonomik krizler, çevre sorunları ve sosyal politikalardaki gerilemelerde engelliliği doğrudan ilgilendiren olgulardır. Yani net bir ifadeyle söylersek engellilik toplumsal ve dolayısıyla siyasidir. Bu bakımdan engellilerle ilgili politikaların başarısını belirleyen temel ölçü sistem içi etkileşimleri gözden kaçırmayan bütünsel   bir bakış açısını yansıtabilmesidir. Ne var ki bütün siyasal partilerin engelli sorunlarını sosyal politika alanına hapseden öneriler sunduğunu gözlemlemekteyim. Sivil toplum örgütlerinin talepleri de ne yazık ki sosyal yardımlaşma ile sınırlı kalmakta ve bu  şekilde soruna kalıcı çözümler üretilmesi imkanı yok edilmektedir. Dünyada ise  çoğu engelli olan aktivist ve kuramcıların çabaları ile konu çoktan sosyoloji ve politik ekonomi bilimlerinin  çalışma alanı içine dahil edilmiştir. Türkiye siyasi partileri ve sivil toplumu ile birlikte bu pespektifi benimsemedikçe bırakın çözümü doğru bir mücadele yolu dahi tutulmuş olmaz.

ÇOBANLIK VE YÖNETİŞİM

Pazar ekonomisinin ortaya çıkışından önce hâkim durumda olan monarşilerde kralların yönetim yetkilerini tanrıdan aldıklarına inanılılır, bu inanç onlara tarının yeryüzündeki vekilleri olarak hiçbir sınırlamaya tabi olmaksın ve erklerini kimseyle paylaşmaksızın yönetme gücü sağlardı. Yönettikleri alan, üzerinde yaşayanlarla birlikte onların mülkü kabul edilirdi. Ancak pazar ekonomisinin ihtiyaçları devlet otoritesinin sınırlandırılmasını ve denetlenebilir kılınmasını beraberinde getirmişti. Çünkü ticaret yapanların her şeyden önce can güvenliklerinden endişe etmeden gidebildikleri her yere giderek karlı alış -veriş imkanları aramaları, elde ettikleri kazançları mülkiyetlerine almaları ve kendi çıkarlarını yönetim kademesinde savunabilmeleri gerekiyordu. Bunun için yönetim yetkisinin kaynağı dinsel olmaktan çıkarak dünyevileştirildi, yaşam seyahat ve mülkiyet hakları devlet yönetiminin meşruiyet sınırını oluşturan,dokunulmaz ,devredilmez ve vazgeçilmez haklar olarak tanındı ve yönetim erki toplumsal grupların temsiline dayanan meclisler eliyle yapılmış yasalara göre kullanılmaya başlandı.

Pazar ekonomisinin yönetim yapılarında değişim yaratan evrimi günümüzdede sürüyor.  Monarşilerden sonra gelen modern yönetim düşüncesi yerini modern sonrası yönetim anlayışına bırakıyor.  Gelinen aşamada meclislerin toplumsal grupları temsil etmekte tek başına yeterli olmadığı gündeme getiriliyor. İstenen  engelliler,kadınlar, eşcinseller yoksullar gibi temsil edilemeyen kesimlerin sivil toplum örgütleri kanalı ile hak arayışına  geçebilmesi ve yerelden başlayan katılımcı bir yönetimin oluşması. Bu anlamda modern sonrası  moderni tümüyle dışlayan değil onu tamamlayan bir süreç olarak görülmeli . Oysa bizde anlaşılan biçimle modern sonrası modern öncesinin cemaat kültürünü sivil toplum ,  dinsel imtiyaz sahibi mürşitlerini de kanaat önderi olarak yeniden servis etmekten ibaret. Türkiye’nin modern sonrası yönetimi hayata geçirebilmesi önündeki büyük engel bu noktada göze çarpıyor.

Parti mitinglerinde başbakana yönelik olarak açılan “padişahım çok yaşa” pankartları, yerel düzeydeki bir parti yöneticisinin peygamber benzetmesi ve halifelik arzuları ile yönetilen dış politika anayasa ve meclisin yüzyılı aşkın süredir, Cumhuriyetin ise  doksan yıldır var olmasına rağmen hala tanrı adına yönetme geleneğinin aşılamadığını ve buna büyük bir özlem duyulduğunu gösteriyor. Başka bir deyişle toplum hala modern yönetimi benimseyebilmiş değil. Bu noktada sorun bir kesiminin padişah ve halifeyle yönetilmeyi arzu ettiği,  yöneticilerin otoriterleştikçe halk nezdinde itibar kazanıp taktir gördüğü bir düzen ile modern sonrası toplumun sivil örgütlenmelere ağırlık veren  düzeninin ne oranda bağdaşabileceği sorunudur.Siyasi rakipleri eleştirirken kurulan “Üç koyunu güdemezler” cümlesi yönetim anlayışının çobanlığa indirgendiğini yönetilen kitleden bekleneninse bir koyun sürüsü gibi bilinçsizce İtaat etmek olduğunu gösterir. Hal bu ki  modern sonrası yönetim anlayışı bireyin sivil organizasyonlar yoluyla yönetime aktif biçimde katılımını öngörür,  birlikte yönetmek anlamındaki yönetişim kavramı öne çıkarır.Bu bakımdan çobanlık ve yönetişim bağdaşamaz

.